Navro‘z – bu tabiatning uyg‘onishi, yangi hayotning boshlanishi va ezgulik tantanasi bilan bog‘liq qadimiy bayramdir. Har yili 21-mart kuni nishonlanadigan ushbu kun, nafaqat Oʻzbekistonda, balki Markaziy Osiyo, Eron, Afgʻoniston, Ozarbayjon kabi ko‘plab mamlakatlarda milliy an’analar bilan o‘tkaziladi.
Navro‘z tarixi
Navro‘zning ildizlari ming yillik tarixga borib taqaladi. Bu bayram zardushtiylik davrida shakllangan bo‘lib, u tabiat uyg‘onishi bilan bog‘liq marosim sifatida e’tirof etilgan. Qadimiy manbalarda Navro‘z insoniyatning ilk dehqonchilik faoliyati va ekin ekish mavsumi bilan bog‘liq bo‘lganligi ta’kidlanadi.
Navro‘zning milliy an’analari
O‘zbek xalqida Navro‘z katta shodiyonalar bilan nishonlanadi. Bu kunda:
Sumalak tayyorlanadi – uzoq vaqt davomida quvonch va birdamlik bilan pishiriladigan mazali taom.
Ko‘pkari, kurash va boshqa xalq o‘yinlari o‘tkaziladi.
Do‘stlar va qarindoshlar bir-birini tabriklaydi, mehmondorchilik uyushtiriladi.
Odamlar eski xafagarchiliklarni unutib, bir-biriga mehr-oqibat ko‘rsatadi.
Navro‘zning ma’naviy va ijtimoiy ahamiyati
Navro‘z faqatgina bayram emas, balki insonlar o‘rtasidagi mehr-muruvvatni, hamjihatlikni mustahkamlovchi kun hamdir. U kishilarni poklik, saxovat va ezgulikka undaydi. Bu bayram shuningdek, atrof-muhitga bo‘lgan e’tiborni oshirish, tabiatni asrash va ona yerga mehr bilan qarash g‘oyalarini ham targ‘ib qiladi.
Navro‘z – bu nafaqat yangi yilning boshlanishi, balki yangi umidlar, ezgu niyatlar va yaxshilik sari intilish bayramidir. Bu kun hammani birlashtiradigan, urf-odat va an’analarni asrab-avaylashga undaydigan muqaddas ayyomdir.
Farg‘ona viloyati Rishton tumani 20-umumiy o‘rta taʼlim maktabning tarix fani o‘qituvchisi Qalandarova Raʼnoxon Mahmutaliyevna